Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2008

τηλεοπτικά γένη
















Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2008






Αυτή τη βδομάδα το θέμα μας είναι τα μιντιακά-τηλεοπτικά γένη που είναι κατηγορίες ταξινόμησης και τεχνικές που τα όριά τους φιξάρονται σύμφωνα με κάποιες συμβάσεις και έχουν τα δικά τους χαρακτηριστικά ανάλογα με το που ανοίκουν και παρουσιάζουν και εκφράζουν τη δική τους ιδεολογία. Αυτός είναι και ο σκοπός της εργασίας αυτής της εβδομάδας ότι μέσα από την ανάγνωση μιντιακού υλικού που τέθηκε στις συμφοιτήτριές μου να εξετάσουν και να περιγράψουν θα προσπαθήσω να βγάλω την ιδεολογία που είναι ένα σύστημα αξιών,αναπαραστάσεων και ιδεών που ανταποκρίνεται σε μια συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων.





Τα μιντιακά προϊόντα που ήταν να εξεταστούν και να ανλυθούν από τις συφοιτήτριές μου είναι τα εξής:Ειρήνη Αντωνοπούλου--> "καθημερινή της κυριακής",Φιλιώ Γιαλαμά--> "ελευθεροτυπία της κυριακής", Βέρα Δημοπούλου: "ελεύθερο τύπο" και τέλος η Μαριάννα Κουρσάρη-->"δελτίο ειδήσεων του MEGA". Αρχικά θα ήθελα να πω κάποια πράγματα γενικά, ότι το έντυπο μέσο ενημέρωσης που εχει ισχυρότατη επίδραση στο αναγωστικό κοινό γι αυτό και χρησιμοποιείται για να επηρεάσει τη γνώμη μας, τις απόψεις και τις ιδέες των πολιτών έναντι διαφόρων πολιτικών προσώπων και καταστάσεων. Θεωρείται από τα πιο σημαντικά μέσα επίδρασης των μαζών-αναγνωστών. Σκοπός είναι το μέσο αυτό να προσανατολίσει,καθοδηγήσει και να κατευθύνει γνώμες μέσω του γραπτού λόγουπου είναι πολύ δυνατός αφού περιλαμβάνει επιχειρήματα,εικόνες,παραδείγματα που βοηθούν στην ενημέρωση και πληροφόρηση των πολιτών. Εκτός από αυτά όμως ο τύπος μπορεί να δημιουργήσει λανθασμένες εντυπώσεις,παρεκλίσεις και να προσανατολίσει υπέρ ή κατά μιας πολιτικο-κοινωνικο-θρησκευτικής ομάδας. Ισχυρό όπλο είναι ο πειστικός γραπτός λόγος των δημοσιογράφων και το ταλέντο να παρουσιάζουν γεγονότα και καταστάσεις με τις αποχρώσεις που αυτοί επιθυμούν. Ανάλογα με τη σειρά των γεγονότων, το ύφος μέσω της γραφής, τον χώρο που καταλαμβάνει τό κάθε γεγονός μπορούμε να καταλάβουμε που και σε ποιες ομάδες πολιτών απευθύνεται γι αυτό και έχουν πολιτικοποιηθεί όλοι οι τύποι και να αντιπροσωπεύουν διαφορετικά πιστεύω και ιδεολογίες. Όλα αυτά αποδεικνύονται καθημερινά στα άρθρα που παρουσιάζονται σε όλων των ειδών τις εφημερίδες είτε πολιτικές,αθλητικές,ψυχαγωγικές, κοινωνικές,θρησκευτικές κ.α.





Όσοναφορά τώρα το άλλο μιντιακό προϊόν που θα σχολιαστεί στη συγκεκριμένη εργασία είναι τα δελτία ειδήσεων. Σημασία για την απήχηση του κοινού παίζουν στη παρουσίαση ο τρόπος αυτής με την ένταση ή μη της φωνής, οι κινήσεις, ο χρόνος που αφιερώνεται στη κάθε είδηση και ανάλογα ποιον θέλουν να επηρεάσουν, να κατηγορήσουν ή να υποστηρίξουν. Γι αυτό χρησιμοποιούν κάποια μέσα που είναι η χρήση βαρύγδουπων εκφράσεων και η τρομολαγνεία αφού κυρίαρχες είναι οι λέξεις: «τρόμος και φόβος» με σκοπό τον εκφοβισμό της κρίσης των τηλεθεατών. Παίζονται συνεχώς τα ίδια και τα ίδια με στόχο την πλύση εγκεφάλου με συγκεκριμένες λέξεις και προτάσεις που να μένουν στη μνήμη και να επηρεάσουν τη γνώμη των πολιτών. Άλλος τρόπος για να επιτευχθεί η παραπληροφόρηση είναι η χρήση άγνωστων και ξενικών λέξεων που αφήνουν ερωτηματικά και απορίες σε όσους παρακολουθούν. Αλλά σημαντική θέση στα δελτία παίζει τα τελευταία χρόνια κυρίως και η σάτιρα, η ειρωνεία και οι γελοίες εικόνες που να θίγουν και να υποτιμούν κάποιον.
Ας μιλήσουμε για συγκεκριμένα μιντιακά προϊόντα που εξετάστηκαν από τι συμφοιτήτρίες μου και περιγράφηκαν λεπτομερώς. Αρχικά για την Καθημερινή της Κυριακής ανέφερε όλα τα εξωτερικά οφέλη της εφημερίδας που προσφέρονται στο κοινό και το ψυχαγωγούν και θεωρεί ότι αυτά τα προϊόντα είναι που προσελκύουν το κοινό για να αγοράσουν την εφημερίδα. Στην 1η σελίδα έχουμε την περιγραφή όλων των θεμάτων με τη διαφορά ότι τα κύρια θέματα σημειώνονται με μεγάλα γράμματα και με ελκυστικούς τίτλους. Η σειρά των θεμάτων είναι επιλεγμένη ανάλογα με την προτεραιότητα και την επικαιρότητα. Η γλώσσα είναι κοινή, κατανοητή με λεξιλόγιο άλλοτε επίσημο και άλλοτε λαϊκό ενώ τα σημεία στίξης καθορίζουν το ύφος. Θεωρώ πως οι διαφημίσεις όπως και η προλαλήσασα αναφέρει χρησιμεύουν στο να ξεκουράζουν το αναγνωστικό κοινό εκτός από την απλή ενημέρωση και στη συνέχεια αναφέρει για τα αθλητικά, τον καιρό και άλλες γενικές πληροφορίες. Εντύπωση μου έκανε το γεγονός ότι, ενώ δεν αναφέρει κάποιο πολιτικό ή άλλο γεγονός που να φαίνεται ξεκάθαρα η ιδεολογία της εφημερίδας, αναφέρει το αποτέλεσμα του αγώνα Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού που σημαίνει ότι αυτό την ενδιέφερε πιο πολύ. Ωστόσο απ’ όσο γνωρίζω η εφημερίδα έχει μια δεξιά ιδεολογία που δεν φαίνεται μέσα από την περιγραφή και απλά η ιδεολογία, μέσα από το αναγραφόμενο υλικό, παρουσιάζεται ως ένα σύστημα αναπαραστάσεων και ιδεών και απευθύνεται σε διάφορες ηλικίες αφού με τα δώρα που κάνει προσελκύει και νεότερες ηλικίες καθώς επίσης και το ανδρικό φύλο που παρακολουθεί τα σημαντικά αθλητικά και πολιτικά δρώμενα ανελλιπώς. Σκοπός της εφημερίδας είναι να είναι πειστική και να παρουσιάζει θέματα που πουλάνε περισσότερο χρησιμοποιώντας την αντανακλαστική μέθοδο αναπαράστασης των ΜΜΕ που αντανακλούν την πραγματικότητα αφού προσπαθούν να παρουσιάσουν τα γεγονότα όπως ακριβώς συμβαίνουν.
Στο 2ο παράδειγμα έχουμε την ανάλυση και περιγραφή της Ελευθεροτυπίας της κυριακάτικης έκδοσης. Ξεκινά με την εξωτερική περιγραφή της φυλλάδας και τα δώρα που προσφέρει για ψυχαγωγία και χαλάρωση με σκοπό την προσέλκυση όλων των ηλικιών, φύλου και τάξης. Άρα αποτελεί ένα σύνολο αναπαραστάσεων και ιδεών σε αρκετές ομάδες ανθρώπων κοινωνικά αρχικά. Στο εξώφυλλο παρουσιάζονται τα κύρια θέματα με ξεχωριστούς τίτλους και πρωτότυπη γραφή ενώ ο λόγος είναι κατανοητός και ευκολοδιάβαστος ξεχωρίζει όμως ο επικριτικός και αυστηρός τόνος προς τη κυβέρνηση σε συνδυασμό με τις εικόνες που γελοιοποιούν τα θέματα που την αφορούν σε αντίθεση με τα ευεργετικά σχόλια που γίνονται για το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό αποκαλύπτει μια κεντροαριστερή ιδεολογία και άρα ότι απευθύνεται σε συγκεκριμένη πολιτική ομάδα ανθρώπων που έχουν διαφοροποιημένες απόψεις ανάλογα με την πολιτική που ακολουθούν. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι θετική ως προς το κόμμα που υποστηρίζει και ταυτόχρονα η σημασία των εικόνων είναι εμφανή μέσα από τα παραδείγματα που αναφέρονται. Κλείνει την περιγραφή της με τη σημασία των διαφημίσεων και άρθρων που ασχολούνται με το περιβάλλον, αθλητική ενημέρωση και γενικές πληροφορίες. Ως συμπέρασμα βλέπουμε ότι δεν είναι και τόσο αμερόληπτη η ενημέρωση μέσα από τον τύπο και παρουσιάζει τα γεγονότα ανάλογα με τα συμφέροντα που εξυπηρετεί.
To 3o παράδειγμα αφορά την περιγραφή της εφημερίδας του Ελεύθερου Τύπου και όπως οι άλλες συμφοιτήτριες περιγράφει αρχικά τα περαιτέρω που προσέφερε και αποτελεί κατά την άποψή της το σκοπό της αγοράς ης εφημερίδας αφού λίγοι ενδιαφέρονται για τα θέματα που περιγράφονται σ’ αυτή. Η αναφορά της στη τιμή που είναι απόλυτα προσιτή προϋποθέτει την αγορά της από άτομα και των κατώτερων οικονομικά στρωμάτων ενώ ταυτόχρονα τα θέματα που κυριαρχούν είναι για την οικονομική κρίση. Ο τόνος είναι επίσημος και αυστηρός και χρησιμοποιεί ενδεικτικά την λέξη «τρόμος» για να τραβήξει την προσοχή των αναγνωστών. Η μεθοδολογία έχει αφηγηματική ροή και η συνεκτικότητα των θεμάτων βοηθάει στο να γίνονται κατανοητά και ενδιαφέροντα τα γεγονότα από όλους. Βασικός σκοπός της εφημερίδας είναι η εγκυρότητα και η επικαιρότητα, όπως και όλων των ΜΜΕ άλλωστε, μέσω της επιλεκτικότητας των θεμάτων. Δεν έχει κάποια συγκεκριμένη πολιτική κατεύθυνση αφού δεν παίρνει ξεκάθαρα την πλευρά κάποιου κόμματος, μάλλον είναι κεντρώα, με αντικειμενικότητα και ελεύθερο λόγο που είναι αυθεντικός και δεν δημιουργεί ρατσισμούς. Τα σκίτσα και οι εικόνες κάνουν την ανάγνωση πιο εύκολη και οικεία παράλληλα με τις διαφημίσεις που περιγράφονται. Πολύ τολμηρή μου φάνηκε η επεξήγηση του ονόματος της εφημερίδας που έρχεται όμως σε αντίφαση με το συμπέρασμα της συμφοιτήτριάς μου ότι τελικά ικανοποιεί συμφέροντα που αποκρύπτονται. Φυσικά και ισχύει κάτι τέτοιο σχεδόν με όλα τα μιντιακά προϊόντα αφού τι καθένα εξυπηρετεί διαφορετικές γνώμες, αξίες και ιδεολογίες. Με την πρότασή της να υπάρχει κριτική ματιά αντιστοιχεί στη σχολή της Φρανκφούρτης που έρχεται σε αντίθεση με την εκβιομηχανοποίηση και μαζικοποίηση της τέχνης για την ισχυροποίηση συγκεκριμένου καθεστώτος. σε ένα site(www.e-tipos.gr) οι πωλήσεις του μειώθηκαν δραματικά τα τελευταί χρόνια και αυτ΄ίσως οφείλεται στο γεγονός ότι δεν εκφράζει ξεκάθαρα κάποια πολιτική ιδεολογία,σε αντίθεση με παίότερα που ήταν της ΝΔ ΚΑΙ ΑΥΤΌ ΦΑΊΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΑΠΌ ΤΟΥς ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΎς ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΈΧΟΝΤΕς ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΆΦΟΥς, αλλά απευθύνεται στο ευρύτερο κοινό
Συμπεράσματα μετά τα παραπάνω είναι τα εξής: τα θέματα που κυριαρχούν είναι όσα απασχολούν την επικαιρότητα και τραβούν το ενδιαφέρον των αναγνωστών, χρησιμοποιούν την γλώσσα και το λεξιλόγιο με ευρηματικό και πολύ προσεκτικό τρόπο ανάλογα με το τι υποστηρίζουν και ποια συμφέροντα εξυπηρετούνται, οι εικόνες και τα σκίτσα παίζουν σημαντικό μέρος στην επεξήγηση των γεγονότων που παρουσιάζονται, τα θέματα είναι γενικού ενδιαφέροντος για να απευθύνονται και να διαβάζονται από όλων των ειδών των αναγνωστών, η τιμή του τύπου είναι προσιτή και γεμάτη προσφορές και δελεάζει το κοινό και τέλος μια αντίφαση παρά την χαμηλή της τιμή και το κυρίαρχο θέμα που είναι η οικονομική κρίση που ξέσπασε και ανησυχεί όλο τον κόσμο, οι διαφημίσεις με τα καταναλωτικά προϊόντα προκαλούν καταιγισμό των σελίδων των παραπάνω εφημερίδων που παρασέρνουν ίσως το κοινό ως προς την άσκοπη κατανάλωση. Θεωρώ ότι τα τελευταία χρόνια η ανάγνωση των εφημερίδων μειώθηκε κατά πολύ αφού η ενημέρωση κάθε άλλο παρά αμερόληπτη είναι και αντικειμενική αφού εξυπηρετεί συγκεκριμένα συμφέροντα. Είναι μονομερής και σύμφωνη με τη γνώμη των δημοσιογράφων που γράφουν τα θέματα(υποκειμενικότητα) και χωρίς να μπορούν να δεχτούν διόρθωση ή επίκριση από τους αναγνώστες αφού ο καθένας τους μπορεί να γράφει ότι θέλει χωρίς να λαμβάνει υπόψη του τα επακόλουθα που είναι ο φανατισμός και ο αποπροσανατολισμός των πολιτών.
Το 4ο παράδειγμα αφορά το δελτίο ειδήσεων του MEGA. Στο συγκεκριμένο δελτίο έχουμε σοβαρή γλώσσα και επίσημα ενώ το ύφος και το ήθος φαίνεται μέσα από το ντύσιμο των παρουσιαστών και τα σκηνικά που περιγράφονται από την συμφοιτήτριά μου λεπτομερώς και το θεωρεί απόλυτα προσεγμένο. Ο παρουσιαστής-διαχειριστής βρίσκεται στη θέση που βρίσκεται για να καθοδηγεί τις συζητήσεις, για να ορίζει τους τόνους, να δημιουργεί εντάσεις και ερωτήματα. Οι παρουσιαστές είναι όλων των ηλικιών, και των 2 φύλων για να απευθύνονται οι ειδήσεις σε όλους. Ειλικρινά τα παραδείγματα της Μαριάννας για την ύπαρξη ισάριθμων παρουσιαστών σε φύλο και ηλικία μου έκαναν εντύπωση γιατί ποτέ δεν είχα σκεφτεί ότι μια διαφορετική τοποθέτησή τους θα δημιουργούσε έμφυλα ή ρατσιστικά ή σεξουαλικά υπονοούμενα. Η σειρά των θεμάτων είναι σταθερή καθημερινά που σημαίνει σοβαρότητα, αυστηρότητα και ίσως παρακολούθηση από άτομα πιο συντηρητικά. Η σημασία των εικόνων, των ελκυστικών λεζάντων και των βίντεο βγαλμένων από την καθημερινότητα σκοπεύουν στην ανάδειξη της αληθοφάνειας και της πραγματικότητας. Από την περιγραφή των θεμάτων αν και δεν φαίνεται ξεκάθαρα μια πολιτική ιδεολογία θεωρώ ότι είναι μονομερής η παρουσίαση των θεμάτων και γέρνουν όλα προς την υποστήριξη της αντιπολίτευσης. Σκοπός του δελτίου είναι η έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση με ακρίβεια και μέσω της θεωρίας της αναπαράστασης(αντανακλαστική θεωρία) χρησιμοποιούνται όλα τα μέσα για να βγαίνει στο κοινό η αλήθεια και το πραγματικό ενώ και το νόημά του είναι σταθερό και αφηγηματικό. Θεωρώ ότι η ιδεολογία του καναλιού αυτού είναι συντηριτική, τάσσεται υπέρ του καπιταλισμού, της ελεύθερης διακίνησης του χρήματος, του κεφαλαίου και της ανοικτής αγοράς, και αυτό φαίνεται και από ρτους ιδιοκτήτες του καναλιού. Είναι ένα μάλλον φιλοπασοκικό κανάλι, αν μου επιτραπεί η άποψη.
Μπορεί το δελτίο ειδήσεων αυτό να είναι σοβαρό και να παρουσιάζει πολλά θέματα και ρεπορτάζ για να πείσουν και να ενημερώσουν αλλά εγώ δεν μπορώ να το παρακολουθήσω. Καθημερινά αναμασούν το ίδιο θέμα με τις ίδιες λέξεις και αυτό με κουράζει. Επιπλέον παρουσιάζουν πολλές δυσάρεστες ειδήσεις και ανάμεσά τους μία ευχάριστη και αυτό με ψυχοπλακώνει. Είναι κρίμα να παρουσιάζονται μόνο τα δυσάρεστα γεγονότα και τα ευχάριστα να μένουν πίσω από τις κάμερες και είναι αυτά που μπορούν να φέρουν ένα κύμα ανακούφισης από τα προβλήματα της καθημερινότητας. Βέβαια ας προσμονούμε να λαμβάνουμε ειδήσεις που να είναι αληθινές και σωστές όπως προβάλλονται γιατί λίγα δελτία το καταφέρνουν αυτό και αυτό φαίνεται αφού έχουν και τη μεγαλύτερη τηλεθέαση.

2 σχόλια:

Έλενα Σιδέρη είπε...

wraia alla afta pou grafeis tha borousan na apotelesoun mono tin eisagwgi tou thematos pou einai i syzitisi gia tin ideologia opws diagrafetai mesa apo tis perigrafes twn symfoititriwn sou-oles exoun kanei kali douleia. Elpizw an to anaptykseis stin rpoforiki parousiasi kai na ksanagrapseis to sxolio sou me pio analytiko tropo. THymisou pws orisame tin ideologia

Έλενα Σιδέρη είπε...

loipon,opwsfanike kai apo tis erwtiseis pou eixes stin taksi eleipe apo tin parousiasi afto to genikotero plaisio analysis-mia pio geniki syzitisi tis ideologias ,opws sou eipa kai sto grafeio, pou tha edene ta paradeigmata pou aneferes